“Mening bobom, buvim-mahallamiz faxri”.
“Менинг бобом, бувим-маҳалламиз фахри” мавзусида ташкил этиладиган “Энг яхши иншолар” танловиReja:
1. “Keksalarni e’zozlash yili” davlat dasturi to`g`risida.
2. “Keksalarni e’zozlash yili”da yurtimizda amalga oshirilayotgan sayi harakatlar.
3. Keksalarga hurmat oiladan boshlanar.
4. Keksalar mahallamiz faxri.
5. Keksalik bu- donolik.
6. Xulosa: keksalarni e’zozlash barchamizning burchimizdir.
Duodadir qo`lingiz,
Nurga to`lsin yo`lingiz.
Mehrga kon ko`nglingiz ,
Aziz keksalarimiz.
(ijodimdan)
Mana 2015-yilda keksalarning hayot darajasi va sifatini yanada yaxshilash, ularni moddiy va ma’naviy qo`llab-quvvatlash ko`lamini kengaytirish, yoshi ulug` insonlar ayniqsa 1941-1945-yillarda urush va mehnat faxriylariga ijtimoiy pensiya ta’minoti va tibbiy xizmat ko`rsatishni takomillashtirish, oila va jamiyatda yoshlarni o`zbek xalqining ko`p asrlik qadriyat va an’analariruhida tarbiyalashda keksalarning o`rnini mustahkamlash maqsadida2015-yil “Keksalarni e’zozlash yili” deb e’lon qilindi. Davlat dasturiga binoan keksalarga g`amxo`rlik ko`rsatish va e’tiborni kuchaytirish, ularning hayot darajasi va sifatini oshirish uchun qulay tashkiliy-huquqiy shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan va me’moriy – huquqiy bazani yanada takomillashtirish, pensiya ta’minoti va ijtimoiy qo`llab- quvvqtlashni takomillashtirish yo`lga qo`yildi. Respublika kommissiyasiga “Keksalarni e’zozlash yili” davlat dasturiga tadbirlarning to`liq, o`z vaqtida va sifatli bajarilishini tashkil etish va nazorat qilsh yuklatildi.Bosma va electron axborot vositalari shu jumladan internet-resurslarini xabardor qilib boorish ta’minlanmoqda. Hamda mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O`zbekiston Respublikasining bosh vaziri SHavkat Mirziyoyevga topshirildi. Hozirda esa “Keksalarni e’zozlash yili” davlat dasturi amalga oshirilmoqda.
“Har qanday jamiyatning yoshi ulug` odamlariga bo`lgan e’tibori va g`amxo`rligi uning madaniy darajasini belgilaydi, soddagina qilib aytganda, keksalarga bo`lgan hurmat-ehtirom, mehr-oqibat ko`rsatish ma’naviy hayotimizning tom ma’noda ajralmas qismiga aylangan”, — deya bejizga takidlamagan edilar davlatimiz rahbari Konstitutsiyamiz qabul qilinganining 22 yilligiga bag`ishlangan tantanali marosimdagi maruzalaridi.Zeroki “Keksalarni e’zozlash yili” da yurtimizning nuroniy keksalariga bo`lgan e’tibor va ehtirom yanada ortdi. Har bir viloyatimizda “Keksalarni e’zozlash yili”ga bag`ishlab madaniy va ma’rifiy tadbir va anjumanlar o`tkazilib, u yerga faxriy keksalar taklif etilib, madaniy hordiq chiqarishmoqda va estalik sovg`alari bilan taqdirlanmoqdalar. Bundan tashqari keksalar salomatligiga alohida e’tibor berilgan holda har hafta bepul tibbiy ko`rikdan o`tkazish joriy etildi va mehnat faxriylariga turli sanatoriya vasihatgohlarda dam olish va davolanish uchun yo`llanmalar berilmoqda. Bu ishlar keksalarimiz uchun yurtimizda qilinayotgan sayi harakatlarning yorqin dalilidir.
Keksalarga bo`lgan hurmat oiladan boshlanadi. Har bir oilada keksa insonlar borki, ular hurmat va ehtiromga loyiqdirlar. Chunki keksalarimiz tufayli oilalarimiz farovon, xonadonlarimiz fayzlidir. Ularning butun umr bo`yi to`plagan tajribalariga asosan beradigan dono va mulohazali maslahatlari biz uchun hayot yo`limizda foydalanadigan eng yaxshi qo`llanmadir. Shuning uchun ham avvalo oilamiz keksalarini hurmat qilib, ulug`lamog`imiz lozim.So`ngra mahallada, ko`cha-ko`yda, qisqasi qayerda bo`lishidan qat’iy nazar keksalarga bo`lgan hurmat va ehtiromni yo`qotmasligimiz kerakdir.
Keksa va nuroniy insonlar mahallamiz faxridirlar. Ular tufayli doimo mahallamiz obod.Bizning mahallamizda ham keksa nuroniylar ko`p bo`lib, ularni mahallamizdagi barcha katta-kichik birdek hurmat qiladilar. Ularning mahallamiz tinch va totuvligidagi o`rinlari beqiyos. Keksa otaxon-u, onaxonlarimiz mahalladagi barcha kelishmovchilik va urush-janjallarni bartaraf qilishadi. Keksalarimiz mahallamiz obodligiga alohida e’tibor berishadi. Shuning uchun ham har bahorda nihol o`tqazish, daraxtlaerni oqlash, ariqlarni hasher yo`li bilan qazdirish, yo`llarni buzilgan yerlarini tamirlashda o`zlari bosh bo`lib, kerakli maslahatlarini ayashmaydi. Kuni-kecha 9-may “Xotira va qadrlash kuni “ munosabati bilan keksalarimiz bosh bo`lgan holda mahallamiz qabristoni obod qilindi. Ba`zi tamirga muhtoj joylari tamirlanib, o`t-o`lanlardan tozalab chiqildi. Bu ham mahallamiz keksalarining sayi harakarlari va mahallamiz insonlarining ahil va birdamligi tufayli tezda amalga oshdi. Keksalarimizning mahalladagi kishilarining ahil va totuvligini mustahkamlashda ham o`rinlari beqiyosdir.
Keksalik bu-donolik deya bejizga aytishmagan .Chunki ular keksayganda har bir gaplarida tafakkurlari va hayotiy tajribalariga tayanib gapirishadi. Har bir ishda uzoqni ko`ra biladigan bo`ladilar. Shuning uchun ham xalqimiz “Qari bilganni-pari bilmas” deyishadi. Ular bizga maslahat berishda esa beradigan maslahatlarini har tomonlama o`ylab ko`rib, biz uchun to`gri bo`lgan maslahatni beradilar. Ular doimo yurt tinchligi, xalq farovonligi, vatan ravnaqi va farzandlarining kamoli uchun ham duo qilishdan ham to`xtamaydilar. Sho`ro davrida ko`p qiyinchiliklarni boshlaridan o`tkazgan nuroniy bobo-buvilarimiz har bir gaplarida bugungi go`zal va osoyishta zamon uchun Yaratganga shukronalik keltirib yashamoqdalar. Biz ham ulardan doimo o`rnak olishimiz, ularning bergan dono maslahat va nasihatlariga amal qilishimiz kerak. Xalqimiz ham bejizga :”Qarisi bor uyning parisi bor”-deyishmagan.Shu jumladan otaxon shoirimiz Qudduz Muhammadiy “Aziz bobom “ she’rida qariyalarni madh etgan :
Bir aziz bobom bor dunyoda tanho,
Xushtabiat, xushqomat, muloyim, dono .
Ko’nglining kengligi yer, kurra osmon ,
Ko’zlari nuroniy oynai, jahon.
Barchamiz bilib qo’yishimiz kerakki, oilamizdagi keksa nuroniylarimiz g`animatdirlar. Shuning uchun ham doimo ularning aytgan maslahat va nasihatlariga amaj qilishimiz, ularning oltindanda qimmatli, hech narsaga teng qilib bo’lmaydigan duolarini ko’proq olishimiz lozim. Oilamiz farishtasi bo’lgan keksalarimizni doimo ulug’lab, hurmat qilishimiz, bugungu farovon hayotimizda ularning qanchalik katta hissa qo’shayotganlarini anglamog`imiz kerak. Umr go’yo shiddat bilan oqayotgan daryo suviga o’xshaydi. U hech qachon to’xtab turmaydi. Chunki doimo vaqt o’tib boradi. Ba’zi insonlarning muammolari ham shunda. Chunki ular o’zlarining yaqinlari bo’lgan keksa insonlarning umri o’tib borayotganini, ularni ko’zlari ochiqligida e’zozlab, hurmat qilib, duolarini olishlari kerakligini o’z vaqtida tushunishmaydi. Ammo tushunib yetganlarida afsuski kech bo’ladi. Vaqtning naqadar tez o’tishini, bebaho boyligimiz bo’lgan umrimizni ko’z ochib, yumgunimizcha o’tib ketishini o’z qalamimga mansub bo’lgan quyidagi she’rimda ham bayon etganman:
“Vaqt”
Vaqt degani nima deb,
So’ragandim buvimdan.
Shunda buvim o’ylanmay,
Menga dedilar shunday:
Vaqt bu soat milidir,
Vaqt bu o’tgan umr.
Vaqt sira to’xtamas,
Ammo umring tugaydi.
Chunki bir kun o’lasan ,
Vaqt esa hech tinmaydi.
So’ngra borib buvamga,
Bergandim shu savolim.
Buvam dedi:vaqt xuddi
Oqar suvga o’xshaydi.
Suv to’xtamay oqadi,
Vaqt ham tinmay o’tadi.
Vaqt o’tganin bilganda,
Afsuski kech bo’ladi.
Sochinga oq tushadi,
Ko’zing xira ko’radi.
Umringga achinasan,
Shunda afsus qilasan.
Shuning uchun doimo
O’qi,izlan,bilim ol .
Vaqtida o’z ishing qil,
Keksalar g’animat bil.
Ushbu she`rimda vaqtning nechog’lik bebaho boylik ekanligini va keksalarning umri tezda o’z nihoyasiga yetishini, vaqtida ularning qadrlariga yetishimiz kerakligini qalamga olib, tasvirlashga harakat qildim. Xulosa qilib aytganda keksalar tirikliklarida ularni asrab avaylasshimiz va e’zozlamog’imiz lozim. Bu har birimizning o’z farzandlik burchimizdir. Buni yana bir bora anglab yetishimiz uchun ham yurtboshimiz 2015-yilni”Keksalarni e’zozlash yili” deb e’lon qildilar.
Tillarida duo, yuzlarida nur,
Haq gapni aytishar, bir so`z desalar.
Qarisi bor uyning parisi border”,
E’zoz –ehtiromga loyiq keksalar.
Bizga saboq –ular bosib o`tgan yo`l,
Aybdormiz agarda bir ranj cheksalar.
Yurtga tinchlik tilab, yuzga tortar qo`l,
E’zoz – ehtiromga loyiq keksalar.
G’ijduvon tumani 20-umumiy o’rta ta’lim maktabi 9-A sinf o’quvchisi Ibrohimova Maftuna Tel: +99891 647-84-44